Депортациялар тарихынан. Қазақстан. 1930−1935 жж.

Жинаққа Қазақстанда жүргізілген «байларды тап ретінде жою» науқанының бір бөлігі – ұжымдастыру кезеңіндегі азаматтарды күштеп қоныстандыру жөніндегі құжаттар енгізілді. Ауыл халқының тағдыры туралы жалпыодақтық және республикалық деңгейлерде шешімдер қабылдау процесі және оларды іске асыру тәсілдері көрсетілген. Орталық және республикалық партиялық және кеңестік органдардың қаулыларынан, бағыныстылығы әртүрлі деңгейдегі комиссиялардың хаттамаларынан басқа, жинаққа ОГПУ-дың аса маңызды бұйрықтары, жиынтық мәліметтері мен анықтамалары, Қазөлкеком, Орталық Атқару Комитеті және КСРО Халық Комиссарлары Кеңесі өкілдерінің инспекциялық сапарларының нәтижелері туралы есептері, Қазақстандағы көтерілісшілер қозғалысын басу туралы ЖШҚА-сының бөлімдері қолбасшылығының баянаттары, қоныстану орындарында қуғын-сүргінге ұшыраған азаматтардың жағдайы туралы жиынтық мәліметтері мен анықтамалар енгізілген. Жинақтың құжаттары «арнайы қоныстандыру» тәртібінің қалыптасуы және арнайы қоныс аударушылардың еңбек және өмір жағдайлары туралы баяндайды.

Скачать документ

Депортациялар тарихынан. Қазақстан. 1935−1939 жж.

Жинақта 1935–1939 жж. финн, поляк, неміс, күрд, армян түрік, кәріс, ирандықтарды күштеп көшіру туралы, яғни, ғылыми әдебиетте әлеуметтік-этникалық және этникалық жер аударулар туралы құжаттар жарияланады. Оқырман арнайы қоныс аударушыларды қабылдауға дайындық қалай жүріп жатқанын, оларды қоныстандыру, республиканың шаруашылық өміріне тарту туралы таныса алады. Жинақ арнайы қоныс аударушылардың еңбек және тұрмыс жағдайлары, мәдени-тұрмыстық дәстүрлерімен, конфессионалдық тиесілілігімен, тілімен ерекшеленетін адамдардың едәуір тобының қысқа мерзімде қоныстануы салдарынан республикада туындаған проблемалар туралы баяндайды. КСРО басшылығының орыстандыруға әкелген ұлттық саясатындағы өзгерістерді сипаттайтын құжаттар дербес тарауда көрсетілген.

Скачать документ

Депортациялар тарихынан. Қазақстан. 1939−1945 жж.

Жинақта 1939–1945 жж. поляк, неміс, финн, грек, италиялық, қалмақ, қарашай, шешен, ингуш, балқар, қырым татарлары, түрік, күрдтер мен армяндардың Қазақстанға күштеп қоныс аударуы туралы құжаттар мен естеліктер жарияланып отыр. Басылымда халықтардың күштеп қоныс аударылуы науқандарын заңдастырған құжаттармен қатар, Республика басшылығының көптеген халықтардың өздеріне жат географиялық, тілдік, конфессионалдық ортада орналасуы бойынша атқарған жұмыстарын растайтын нұсқаулар, есептер, анықтамалар мен хаттар ұсынылады. Кітапта көпшілік назарына ұсынылып отырған мəліметтер Ұлы Отан соғысындағы Жеңіс елдегі барлық халықтардың, оның ішінде билік тарапынан азаматтық құқықтарынан айырылған, əскери қызметі бағалаусыз қалған, қасақана түрде ауыр еңбекке жегілген жəне өмір тауқыметін тартқан халықтардың да күш-жігерімен келгенін растайды. Жинақтағы «ауызша тарих» топтамасының құжаттары мен материалдары арқылы тоталитарлық тəртіптің саясатына қарамастан, билік тарапынан қоғамдық құрылымды қайта бөлудің əкімшілдік оңай əрі қарапайым жолы – саналы түрде жəне күшпен, мəдени тұрғыда бір-бірінен ерекше этникалық топтарды азаматтық біріктіру мақсатында емес, халық сирек қоныстанған территорияларды игеру үшін араластыруына қарамастан, Қазақстанда өзара толерантты қарым-қатынастың іргесі қаланып, жергілікті халық пен əр ұлт өкілдерінен тұратын күштеп қоныс аударылған халықтардың арасында достық ахуал мен өзара əрекеттестік мəдениеті қалыптасқанына көз жеткіземіз. Басылым кеңейтілген ғылыми-анықтамалық аппаратпен толықтырылған, ХХ ғ. тарихының проблемалары бойынша мамандарға, деректанушыларға және зерттеушілерге бағытталған. ХХ ғ. тарихының проблемалары бойынша мамандарға, деректанушыларға және зерттеушілерге бағытталған. Жарияланатын архивтік құжаттар кеңестік кезеңдегі Қазақстан тарихына қызығушылық танытқандардың барлық оқырмандарға ұсынылады.

Скачать документ